Bono: “We moeten vechten tegen het algemene gevoel dat de wereld in de problemen zit.”

Wat valt er nog te zeggen over Paul David Hewson (Dublin, 65 jaar), beter bekend als Bono, de zanger — en niet de leider, zoals hij beweert — van U2? Ik heb de documentaire Bono: Stories of Surrender, die afgelopen vrijdagavond in première ging in Cannes, behoorlijk vaak gezien. Hoewel de film, die op 30 mei op Apple TV+ uitkomt in zowel standaard- als immersive-formaat, gebaseerd is op de memoires van de muzikant (Surrender: 40 Songs, a Story) en de bijbehorende theatertour, heb je toch het gevoel dat Bono met deze film de angsten, tegenstrijdigheden en gedachten die zijn leven getekend hebben, achter zich wilde laten.

De documentaire begint op een pseudo-operatietafel, waar Bono, in navolging van de artsen, terugdenkt aan de tijd dat hij in december 2016 in New York bijna stierf aan de gevolgen van een aangeboren hartafwijking. Hij werd gered door ‘een combinatie van wetenschap en bloedbad’. Van daaruit naar het verhaal van U2, zijn conflictueuze relatie met zijn vader; de dood van zijn moeder toen hij 14 was; zijn twijfels en bespiegelingen, afgewisseld met hymnes van zijn band op het podium van het Beacon Theatre in New York, hoewel het eindigt in een theater in Napels (vanwege de passie van Bono's vader voor Luciano Pavarotti). In Cannes staat Bono op om de journaliste te begroeten. Hij begint met een grap over Javier Bardem en prijst Penélope Cruz, maar hij blijft haar voortdurend in de ogen kijken en concentreert zich op de vragen. Lichamelijk is hij erg mager; geestelijk kookt het. Hoewel hij al veertig jaar lang publiciteitscampagnes aan elkaar rijgt, lijkt hij er nog steeds plezier in te hebben.

Vragen. In de film praat je over geloof en religie, maar wel los van elkaar, waarbij je opmerkt dat het een zelden iets met het ander te maken heeft. Waar heb jij vertrouwen in?

Antwoord . Om te beginnen ben je al goed op dreef [lacht]. Dat vind ik ook, want in deze tijd is het moeilijk om naar deze kwesties te kijken. En dan is er nog die typisch Amerikaanse hang naar het definiëren en inpassen van concepten, en dat bevalt mij niet. Ik wil graag geloven dat ik vertrouwen heb in muziek, dat ik er respect voor heb en dat ik er met respect mee omga. En wat zoek ik in muziek? Nou, hetzelfde geldt voor de bioscoop: het transporteert me naar een andere plek, zoals toen ik naar de kerk ging en een boodschap ontving die voor mij bestemd was, en die ik bereikte in het gezelschap van andere vreemden. Muziek is voor mij het beste middel om te communiceren. Als je componeert, weet je dat je iets van jezelf geeft. In sommige opzichten ben ik katholiek, in andere opzichten lijk ik protestants. Ik houd van wetenschap, ik ben er erg in geïnteresseerd en tegelijkertijd geloof ik in het verder gaan, in liefdadigheidswerk, in het helpen... We moeten vechten tegen het algemene gevoel dat de wereld in de problemen zit.

V. Als u op de begrafenis van uw grootvader praat over het overlijden van uw moeder, of als u praat over de problemen met uw vader, lijkt het erop dat u geniet van een zekere dichotomie: u spreekt formeel, maar tegelijkertijd begrijpt u dat alle families hun eigen problemen hebben.

R. Precies. Toen ik trouwde, ontdekte ik dat er geen sprake was van één gezin. Dat ik mijn eigen kon bouwen. En dat ze allemaal problemen hebben gehad. Ik ben opgegroeid in een roerige tijd, met gevechten op straat... Er zijn dingen met mij gebeurd die, als ik er nu op terugkijk, verschrikkelijk zijn. Ja, inderdaad, niemand is uniek. En misschien hebben al die ervaringen mij wel zo'n aanhankelijke vader gemaakt [lacht].

P. In september 1976 ontmoette hij binnen een week Ali, zijn vrouw en The Edge in zijn middelbare schoolklas, en via een advertentie voor "muzikanten gezocht" ontmoette hij de andere twee leden van U2. Hoe herinner je je die dagen nog?

A. Ik weet niet of het de beste week van mijn leven was, maar het was wel de week waarin alles op de juiste manier gebeurde [lacht]. Daar komt wie ik ben vandaan. Over mijn vrouw zei Willie Nelson volgens mij dat een dag als echtgenoot langer duurt dan een dag in welke andere relatie dan ook. Je moet er moeite voor doen. Denk er maar eens over na: het universum is ontstaan ​​uit afzondering. Sinds de oerknal draait alles om de afbraak en vermenigvuldiging van cellen. Zo is onze wereld ontworpen. Daarom is wedden op het huwelijk gek, een uitdaging. Wat is de essentie van romantiek? De uitdaging. Omdat je ingaat tegen datgene waarvoor je ontworpen bent. En over de middelbare school... Ik vond mijn school leuk omdat we in de klas ―en dat gebeurde in die jaren heel zelden― katholieke en protestantse leerlingen hadden. Gemengd. En het was er ook nog eens gemengd! The Edge leek op een Marsmannetje, en ik was de wilde. En Ali en The Edge waren allebei de slimste. Ik geloof niet in het lot, ik denk dat je open moet staan ​​voor alles wat op je pad komt en er aandacht aan moet besteden. Die week verliep voor mij goed.

V. Waarom een ​​film na het boek en de tour?

A. Omdat cinema een democratische kunst is. Kaartjes voor de shows waren erg duur. Ze stelden het mij voor en ik accepteerde het. En ik denk dat het een goed beeld geeft van mijn tegenstrijdigheden, van wie ik ben. Zag ik er slecht uit? Zag ik er goed uit? Maakt niet uit... Kijk, toen ik jong was, was ik een enorme fan van John Lennon. En hij was degene die zei dat hij altijd bereid was vrede te zoeken. Zelfs als dat betekende dat hij zichzelf voor schut zette. Nou, dat is alles. Dat is kunst. Het betekent openstaan ​​voor alles. En daarom ben ik hier. Voor mij is het net zo goed voor de vrede als voor de muziek.

P. Justo Robert De Niro hield een toespraak, met de Erepalm in de hand, over de noodzaak van kunstenaars meer dan ooit.

A. Het is fundamenteel. Bedenk dat het eerste filmfestival ter wereld het filmfestival van Venetië was, waar Mussolini in zijn propaganda zo graag over opschepte. En waarom is het in Cannes ontstaan? Uit een streven naar vrije cinema, niet gecreëerd door fascisten of ter ere van de nazi met de snor. Ik vind het heel fijn dat deze cultuur, die van het festival, niet te vergelijken is met wat Amerikanen een 'melting pot' noemen. Hier zijn we getuige van een mozaïek. Met verschillende identiteiten, kleuren, overtuigingen en zorgen. Dat interesseert mij.

V. Weet u hoe populair U2 is in Spanje?

R. Het is ongelooflijk. Na Ierland was het het eerste land dat ons accepteerde. Iers en Spaans lijken op elkaar. Waarschijnlijk omdat we openlijker over onze gevoelens praten. De Fransen en de Duitsers zijn niet zoals wij, zij zijn... teruggetrokken. Wij houden meer van wanorde. En ik herhaal: ik kan jullie nooit genoeg bedanken voor de snelheid waarmee jullie ons hebben geaccepteerd.